دربارۀ ما
تأسیس
این انجمن در سال ۱۳۲۹ شمسی به همت استادانی برجسته‌ای همچون سید حسین میرخانی و سید حسن میرخانی، علی‌اکبر کاوه، ابراهیم بوذری و همچنین با تلاش مهدی بیانی (محقق و استاد دانشگاه) آغاز به کار نمود. ساختار انجمن به صورت شورایی و هر چهار سال یک‌بار با حضور و رای‌گیری از نمایندگان خوشنویسان سراسر کشور مشخص می‌شود. در طول چند دهه گذشته با رای خوشنویسان ایران، استاد غلامحسین امیرخانی ریاست شورای عالی را به عهده دارد و در زمان ایشان بیشترین گسترش کمی و کیفی انجمن رخ داده است.
ساختار سازمانی
به‌عنوان یکی از کهن‌ترین نهادهای هنری مستقل ایران، این انجمن در سطح خاورمیانه منحصر به فرد است. سیاست‌گذاری‌های کلان و بررسی اساسنامه، در حیطه مسئولیت «مجمع نمایندگان» که عالی‌ترین رکن انجمن به شمار می‌آید، قرار دارد. امروزه، این انجمن دارای بیش از 320 شعبه در داخل و خارج از کشور است و تاکنون نزدیک به ۵۰۰۰ هنرجو با دریافت درجه «ممتاز» از آن فارغ‌التحصیل شده‌اند. شمار مدرسان آن به بیش از 1000 نفر می‌رسد و بیش از 400 نفر تاکنون به درجه استادی رسیده‌اند و سالانه بیش از ۶۰ هزار هنرجو در دوره‌های آموزشی از مقدماتی تا ممتاز ثبت‌نام می‌کنند.
این نهاد علاوه بر آموزش انواع خطوط از جمله نستعلیق، شکسته، ثلث و نسخ، به انتشار رسم‌الخط‌های متنوع و تأسیس کتب نفیس ادبی و عرفانی با تیراژ بالا پرداخته و صدها نمایشگاه داخلی و بین‌المللی را برگزار کرده است. سالروز تاسیس این انجمن، روز ۲۱ مهرماه را به عنوان «روز ملی خوشنویسی» و هفتهٔ ۲۱ تا ۲۸ مهرماه را «هفتهٔ خوشنویسی» در تقویم رسمی ایران ثبت شده است.
دوره ها و روال آموزشی
آموزش خوشنویسی در کلاس‌های انجمن خوشنویسان ایران براساس نظام استاد و شاگردی است و استاد در کلاس یک یک به هنرجویان آموزش می‌دهد. رشد هنرجویان در این کلاس ها طی هفت دوره انجام می شود که هنرجویان در صورتی که در آزمون پایان دوره قبول شوند امکان حضور در دوره بعدی را دارند. پس از قبولی در دوره ممتاز هنرجویان از انجمن خوشنویسان فارغ التحصیل می شوند و دو دوره بعدی را می توانند به صورت انفرادی و با نظارت استاد ادامه دهند. پس از پایان هر دوره گواهینامه رسمی پایان دوره از سوی انجمن خوشنویسان ایران و با تایید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به فارغ التحصیلان داده می شود. با توجه به ارزشمندی هنر خوشنویسی در ایران، با تایید هیئت وزیران مدارک انجمن خوشنویسان ایران در زمان استخدام در ادارات دولتی معادل مدارک دانشگاهی مورد قبول واقع می شود؛ به این صورت که مدرک ممتاز معادل دوره لیسانس، مدرک فوق ممتاز معادل مدرک فوق لیسانس و مدرک استادی معادل مدرک دکتری پذیرفته می شود.
دوره های آموزشی انجمن خوشنویسان ایران بدین صورت است:
- مقدماتی
- متوسط
- خوش
- عالی
- ممتاز
- فوق ممتاز
- استادی
ترم‌های آموزشی
ترم‌های آموزشی انجمن خوشنویسان ایران همانند دوره‌های دانشگاهی سالی سه ترم است و به صورت هماهنگ در تمامی شعب سال تحصیلی در اوائل مهرماه آغاز شده و آخر بهمن ماه با برگزاری هماهنگ آزمون پایان دوره پایان می‌یابد؛ ترم دوم بلافاصله پس از آزمون آغاز شده و تا انتهای اردیبهشت ماه که آزمون نوبت دوم برگزار می‌شود، ادامه دارد. ترم تابستانی نیز به صورت فشرده در دو ماه تیر و مرداد برگزار می‌شود و در ابتدای شهریور ماه آزمون سراسری نوبت سوم برگزار می‌گردد.
آزمون‌های سراسری
آزمون‌های انجمن خوشنویسان ایران در هر نوبت در سه روز متوالی و به صورت همزمان در 320 شعبه انجمن در سراسر ایران و 5 شعبه خارج از ایران برگزار می‌شود و تمام هنرجویان هر دوره در ساعت معینی در سراسر شعبه‌ها مشغول به نگارش متن واحدی می‌شوند که همان زمان از سوی ستاد مرکزی اعلام شده است. پس از پایان امتحانات بلافاصله تمام اوراق از سوی شعب مختلف به دفتر مرکزی انجمن ارسال شده و مصححین کمیسیون تخصصی انجمن، برگه ها را که به صورت بی‌نام و غیر قابل شناسایی در آمده را ارزشیابی می‌نمایند.
محتوای آموزشی
روال آموزش در انجمن خوشنویسان ایران بر مبنای آموزش خط نستعلیق بنا نهاده شده است؛ اما در دوره عالی و ممتاز هنرجویان لازم است در کنار خط نستعلیق یکی از خطوط شکسته نستعلیق، نسخ، ثلث را فرا بگیرند و در آزمون آن موفق شوند؛ اما در دوره‌های فوق ممتاز و استادی هنرجویان یکی از خطوط چهارگانه (نستعلیق، شکسته نستعلیق، نسخ، ثلث) را انتخاب نموده و در صورت قبولی در آزمون همان خط مدرک فوق ممتاز یا استادی همان خط را دریافت می‌کنند.
در کنار آموزش خطوط چهارگانه با قلم، در دو دهه گذشته آموزش نگارش خط نستعلیق با خودکار برای دانش‌آموزان و دیگر علاقمندانی که نمی‌خواهند با قلم و مرکب بنویسند، در انجمن خوشنویسان ایران مرسوم شده است. امروزه انجمن خوشنویسان ایران برای خط تحریری (خط خودکاری) سه دوره آموزشی مبتدی، تکمیلی و پیشرفته را دارد و برای آنها مدارک رسمی را صادر می‌کند. این دوره‌ها بیش از همه توسط معلمانی که قصد آموزش به دانش‌آموزان را دارند، مورد استقبال واقع می‌شود.
حضور انجمن خوشنویسان ایران در هند
در طول دو دهه گذشته تعدادی از خوشنویسان ایرانی سفرهای متعددی به هند داشته‌اند و این ارتباط فرهنگی به آشنایی بیشتر و علاقمندی خوشنویسان هند به میراث خوشنویسی ایرانی شده است. از چند سال قبل و به همت جناب دکتر ربانی رایزن فرهنگی سابق و جناب دکتر شکراللهی مدیر سابق مرکز تحقیقات زبان فارسی ایران در هند تلاش‌هایی برای گسترش خط فارسی در هند آغاز شد که در نهایت به تاسیس مجمعی از اساتید خوشنویسی هند با عنوان انجمن خطاطان هند گردید.
در دوره رایزنی فعلی دکتر فرید الدین فرید عصر همت بیشتری برای نتیجه‌گیری از زحمات گذشته مصروف گردید. اولین رویداد در این زمینه، برگزاری مسابقات کتابت قرآن کریم در هند بود که در دو سال گذشته با همت خانه فرهنگ ایران در دهلی برگزار گردید. با توجه به پیگیری‌های مداوم رایزنی فرهنگی ایران با انجمن خوشنویسان ایران، مجوز تاسیس یک شعبه از آن انجمن در خانه فرهنگ ایران گرفته شد و از این پس کلاس‌های انجمن خوشنویسان ایران برای علاقمندان خوشنویسان ایرانی توسط بهترین اساتید ایرانی برگزار خواهد شد.
شعبه دهلی نو انجمن خوشنویسان ایرانی
این شعبه با پیگیری و درخواست دکتر احسان پورنعمان به نتیجه رسید و انجمن خوشنویسان ایران برپایه سوابق ایشان، مدیریت این شعبه را به ایشان واگذار نمود. ایشان سابقه مدیریت شعب انجمن خوشنویسان ایران را داشته و مسابقات ملی کتاب قرآن کریم را در ایران پایه‌گذاری نموده است؛ همچنین رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران از سوی انجمن به عنوان ناظر برگزاری صحیح روند فعالیت‌ها و آزمون‌ها معرفی شده است.
استاد محمد احرار هندی
- سابقه بیش از 30 سال اشتغال و تدریس خط نستعلیق
- بیش از دو دهه تلاش برای گسترش مدرسه خوشنویسی میرعماد الحسنی و احیای خوشنویسی در هند
- برپایی 8 نمایشگاه انفرادی در شهرهای مختلف هندوستان
- برپایی سخنرانی‌های متعدد در موضوع خوشنویسی در دانشگاه‌ها و کتابخانه‌ها هند
- نگارش متعدد مقالاتی در موضوع خوشنویسی
- نگارش متعدد عناوین کتاب‌ها و لوحه‌های فشرده
استاد رسول مرادی
- دارای مدرک استادی انجمن خوشنویسان ایران
- استاد ارشد انجمن خوشنویسان ایران
- سابقه بیش از 40 سال تدریس خط نستعلیق در انجمن خوشنویسان ایران و سایر مراکز معتبر و مدیریت شعب انجمن خوشنویسان ایران
- شرکت در بیش از 40 نمایشگاه انفرادی و جمعی در شهرهای مختلف ایران و دوبی امارات، ترکیه، سوریه، هندوستان و …
- برنده چهار جایزه مسابقات بین‌المللی (IRCICA) در کتابت و نستعلیق (۱۹۹۸) و نستعلیق جلی و نستعلیق (۲۰۰۱)
- هفت بار مسافرت به کشور هندوستان و برگزاری نمایشگاه، کارگاه و سخنرانی خوشنویسی
- نگارش و کتابت مجموعه‌های ادبی “شاهنامه فردوسی” ، “دیوان حافظ” ، “غزلیات شمس تبریزی”، “غزلیات سعدی”. “گلستان سعدی” ، “غزلیات عطار”، “رباعیات خیام”
- تالیف کتب آموزشی نستعلیق با عناوین “در عرصه سیاه مشق”، “در عرصه چلیپا ” ، “درعرصه سطر”
استاد علیرضا بخشی
- دارای مدرک استادی انجمن خوشنویسان ایران
- عضو شورای ارزشیابی انجمن خوشنویسان ایران
- سابقه بیش از 33 سال تدریس خطوط نستعلیق، ثلث، نسخ در انجمن خوشنویسان ایران و سایر مراکز معتبر و مدیریت شعب انجمن خوشنویسان ایران
- کتابت کامل و انتشار قرآن کریم به خط نسخ نیریزی
- شرکت در بیش از 60 نمایشگاه جمعی داخلی و خارجی؛ برگزاری ورکشاپ، آموزش و سخنرانی در کشورهایی از جمله قزاقستان، هند، سوریه، تاجیکستان، عراق، گرجستان، مالزی
- کتابت بیش از 3000 متر کتیبه های قرآنی در اماکن مذهبی ایران، گرجستان، هند و ژاپن به قلم های ثلث، نستعلیق، نسخ و کوفی
- تالیفات هنری: “سبک شناسی خط نسخ ایرانی” ، “نقش خوشنویسی در معماری ایران” ، “عهد صفوی، مهد خوشنویسی” ، “مسجد جامع ساوه بنایی با ارائه های گچی” ، “نقش کتیبه ها در تاریخ نگاری بناهای تاریخی” ، “نقش نقوش (تزئینات معماری اسلامی)” ، “هندسه پنهان در خط نسخ ایرانی”
استاد عباس نوری
- دارای مدرک استادی انجمن خوشنویسان ایران
- سابقه بیش از 30 سال تدریس خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق در انجمن خوشنویسان ایران و مراکز معتبر
- داور جشنواره های هنرهای تجسمی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انجمن خوشنویسان ایران
- مدیر انجمن خوشنویسان شهرری
- برگزاری و شرکت در نمایشگاه‌های خوشنویسی در ایران و کشورهای دیگر
- نفر برتر جشنواره خوشنویسی جهان اسلام در خط شکسته
استاد مسعود ربانی
- دارای مدرک استادی انجمن خوشنویسان ایران
- سابقه بیش از 20 سال تدریس خطوط نستعلیق و شکسته نستعلیق در انجمن خوشنویسان ایران و مراکز معتبر
- کتابت کتب ادبی همچون “رباعیات خیام” ، “دوبیتی های باباطاهر” ، “منتخب دیوان حافظ”، “مجموعه بداهه‌ها”
- برگزاری نمایشگاه و کارگاه‌های متعدد خوشنویسی در شهرهای مختلف ایران و کشورهای اندونزی، ایتالیا، هند
دکتر احسان پورنعمان
- دارای مدرک مدرسی انجمن خوشنویسان ایران
- سابقه بیش از 20 سال تدریس خطوط نستعلیق و ثلث در انجمن خوشنویسان ایران و سایر مراکز معتبر و مدیریت سابق شعب انجمن خوشنویسان ایران (مدیر شعبه دهلی نو انجمن خوشنویسان ایران)
- مدیر مدرسه کتابت قرآن کریم و بنیان‌گذار مسابقات ملی کتابت قرآن کریم در ایران و مدیریت چندین موسسه و مرکز هنری
- کتابت بیش از هفتصد متر کتیبه اماکن مذهبی به خطوط ثلث، نسخ، نستعلیق و کوفی
- اشتغال به طراحی نقوش کاشیکاری معرق و طراحی محراب مساجد در طول دو دهه گذشته
- برپایی سه نمایشگاه انفرادی و شرکت در بیش از بیست نمایشگاه جمعی در ایران و ترکیه